Een BMW R51/3 uit januari 1953. Een heel vroeg exemplaar uit de serie met de kenmerkende halve naven. Oorspronkelijk is hij geleverd aan een dealer in Duitsland om uiteindelijk in Griekenland terecht te komen. Daar is de motor al eens min of meer gerestaureerd. Wat we al eerder zagen is dat dan veel onderdelen worden verchroomd die dat niet horen te zijn. Nu is de motor in Nederland terecht gekomen en door de huidige eigenaar gedemonteerd met het doel om hem beter op te bouwen. Uiteindelijk is hij nu hier volledig gerestaureerd.
Bekijk onderaan deze pagina hoe dit project begon en hoe het eindresultaat tot stand kwam. Liever meteen alle foto’s van het eindresultaat van de restauratie zien? Dat kan hier!
Oud of toch nieuw?
De originele tankemblemen zitten in de onderdelenvoorraad. Maar ze passen eigenlijk niet meer op de perfect gespoten tank. Goede beslissing van de eigenaar om nieuwe te plaatsen. De oude emblemen gaan niet weg. Die komen wel weer van pas.
Mechanisch in orde
De cilinderkoppen zijn gemonteerd. De kleppen zijn gesteld. Als het motorblok straks een keer langdurig warm is geweest trekken we de koppen na en stellen we de kleppen opnieuw.
Voordat het zo ver is moet er nog wel het een en ander gebeuren.
BMW R51/3 gearbox
Alle onderdelen van de versnellingsbak zijn schoon. Er zitten nieuwe lagers op de assen gemonteerd. De versnellingsbak is klaar voor assemblage.
Scheuren gelast
De cilinderkoppen zijn gelast. Geen scheuren meer. Onderdeel van de revisie van de R51/3 cilinderkoppen was het geschikt maken voor loodvrije benzine. Daartoe zijn de uitlaat klepzittingen vervangen. Samen met nieuwe klepgeleiders, kleppen en veren zijn ze weer zo goed als nieuw.
Ook de bougieschroefdraad is vernieuwd.
BMW R51/3 elektra
De complete elektrische installatie van de BMW R51/3 is op de schop geweest. Alles is onderhanden genomen en waar nodig vernieuwd. Het resultaat is een betrouwbare stroomvoorziening en verlichting.
Scheuren en brokken
Bijna geen enkel motorblok komt hier zonder schade. Bij klassieke BMW’s zit de pijn vooral in afgebroken koelribben en scheuren in de cilinderkoppen.
Bij het bougiegat zitten hier drie scheuren. De afgebroken koelrib komt door loswrikken van de cilinderkop. Demontage doen we hier anders maar gelukkig is de schade te herstellen.
Nieuwe lens
Het lensje van het laadcontrolelampje was gebroken. Gelukkig worden ze nog gemaakt. Maar het vast zetten in de koplamp vraagt het omzetten van een klein metalen randje.
Met speciaal felsgereedschap lukt dat prima.
Dynamo en vonk
Er is voor gekozen voor originaliteit. Dus de klassieke ontsteking en dynamo zijn gereviseerd en opnieuw gemonteerd. Alleen de spanningsregelaar is elektronisch.
Wielen spaken
De velgen zijn in de originele fabriekskleuren gespoten. De rvs-spaken en nippels zijn nieuw. Om de naaf in het wiel de juiste offset te geven gebruiken we een mal.
Zelf wielen spaken? Zo’n mal is te koop bij : Salis Parts.
Spark gap afstellen
De spark gap tussen de aansluiting van de bougiekabel en de massa van het motorblok moet 11 mm zijn. Dit is een beveiliging van de bobine. Is de spark gap te groot dan kan een loshangende bougiekabel de bobine inwendig doen doorslaan.
Is de spark gap te klein dan kan de vonk daar eerder overspringen dan in de bougie. Dan zal de motor niet lopen.
Magneet lekvrij
Het loopvlak van de keerring op de magneet is opgezuiverd. Vaak is in het loopvlak door de oude keerring een groef gesleten. Dat kan een nieuwe keerring extra snel laten slijten met olielekkage tot gevolg.
R51/3 Opbouw gestart
Het gepoedercoate frame is met het motorblok verenigd. Altijd weer een mooi moment in een restauratie. Daarmee start de feitelijke opbouw van de motorfiets en is elke aanvulling weer een stap verder.
Nieuwe meenemer
De meenemer in het cardan van de BMW R51/3 was ernstig versleten. Daarom is een nieuwe in het oude kroonwiel gemonteerd.
Het cardan heet nu weer een spelingvrije koppeling met de achternaaf.
Nog meer hoogglans
Als het lakwerk terug is van de spuiterij begint de restauratie nog meer te leven.
Voor het spuiten is de tank gestraald en aan de binnenzijde voorzien van een coating.
Lakwerk BMW R51/3
Het lakwerk van de spatborden en tank heeft een handgetrokken brede en smalle witte bies. Precies zoals de fabriek dat ook deed.
De velgen hebben nu de voor dit type BMW R51/3 kenmerkende zilvergrijze band ter hoogte van de spaken gekregen.
Hoogglans zwart
Samen met onderdelen van andere motoren is het BMW R51/3 frame, de velgen en andere kleine onderdelen terug van de poedercoater.
De velgen zijn voor dit type BMW zwart met een zilveren band ter hoogte van de spaken. Dat zilveren gedeelte komt er later op.
Vliegwiel montage
Eerst gaat er een nieuwe krukaskeerring in het motorcarter. Daarna wordt met behulp van speciaal blokkeergereedschap de centrale vliegwielbout vastgezet. Door de borgplaat die onder de bout zit om te buigen, kan de bout niet vanzelf losdraaien. Dat borgen moet hier nog gebeuren.
Basisassemblage
De basisassemblage van het motorblok is klaar. Nu volgt de montage van het distributie-deksel, de dynamo en de ontsteking. Dan gaat het motorblok weer in het frame. Vooraf wordt alvast de ontsteking afgesteld. Nu kun je er gemakkelijk bij.
Blok klaar voor opbouw
Alle onderdelen van het BMW R51/3 motorblok zijn schoongemaakt, gecheckt en nat gestraald. De nieuwe lagers zijn binnen en de assemblage kan beginnen.
Loopvlak keerring
Het loopvlak van de krukaskeerring op het vliegwiel is flink ingesleten. Alleen een nieuwe keerring om olielekkage tegen te gaan is niet genoeg. Het loopvlak moet opgezuiverd worden.
Blok in onderdelen
Alle onderdelen van het BMW R51/3 motorblok zijn gedemonteerd. Geen gekke dingen en de belangrijkste onderdelen zijn goed bruikbaar. Lagers worden natuurlijk vernieuwd, net als de olieslingerschijven op de krukas. Die zijn vol gelopen met keihard geworden verontreinigingen uit de olie.
Motorblok best schoon
Het motorblok van de BMW R51/3 is aan de binnenkant behoorlijk schoon. We gaan het verder demonteren en dan zal blijken hoe de staat van de rest van de onderdelen is.
R51/3 Cardan afstellen
De bronzen afstelring in de cardan bepaalt de speling tussen het kroonwiel en de pignon. Te veel speling is niet goed en geeft gerammel in de aandrijflijn.
Door de dikte van de bronzen ring te verminderen wordt de speling verkleind. Daarna komt er een passende shim achter het hoofdlager om het kroonwiel op te sluiten.
Cardan controleren
De aftapplug van de cardan dicht niet goed af. Door het afdichtoppervlak weer vlak te maken is hij weer oliedicht.
De speling van de cardan wordt gecontroleerd en afgesteld.
Slijpschijfschade
Er heeft kennelijk op de uitgaande flens van de versnellingsbak iets in de weg gezeten. Het gereedschap naar keuze was hier een slijpschijf. De ‘brute force’ methode. Schade is dan haast onvermijdbaar. Ook de kroonmoer moest er aan geloven. Daar komt een nieuwe voor in de plaats.
R51/3 claxon reparatie
Na verloop van jaren is ook de claxon aan de beurt. De elektra krijgt aandacht en er komt een nieuwe laklaag aan de buitenkant.
Bij het opbouwen wordt het contactslot helemaal schoongemaakt en zal het kroonsteentje niet meer terugkomen..
Contactslot met oxide
Hier is goed zichtbaar waarom het contactslot gedemonteerd wordt. Normaal kun je deze kant niet zien want die zit vlak tegen de koplampbehuizing.
De oxidatie maakt een betrouwbare werking onmogelijk.
BMW R51/3 elektra
Het is nog helemaal niet zo slecht gesteld met de elektra van deze BMW R51/3 motorfiets. Toch wordt alles gedemonteerd. De koplamp wordt gecoat en dan moeten alle onderdelen inclusief het contactslot eruit.
Voor het opbouwen krijgt het contactslot een schoonmaakbeurt en zal het kroonsteentje niet meer terugkomen..
Motorblok demontage
Het motorblok van de BMW R51/3 is uiterlijk in behoorlijk goede staat. Hopelijk geeft het interieur geen reden tot grote zorgen. Als het eenmaal open ligt wordt dat snel duidelijk.
Gat in BMW R51/3 frame
Bijna alle motoren die hier voor restauratie zijn hebben een probleem met de standaard. Net als bij deze BMW R51/3.
De standaard is doorgezakt en bij een eerdere reparatiepoging is de onderste framebuis beschadigd. Dat gaan we repareren.
Voorvorkpoot gebroken
Het klemmende gedeelte onderaan de linker voorvorkpoot was al eens gebroken en gerepareerd. Maar die reparatie heeft het niet gehouden. Dat moet dus beter.
Daarom zijn er twee vierkante moeren opgelast waar straks de klembout doorheen kan. Op de foto zit er nog schroefdraad in de moeren maar die is uiteindelijk verwijderd.
Schade uit het verleden
Dat zien we helaas wel vaker hier. Afgebroken koelribben op cilinders en cilinderkoppen.
In het verleden is er al eens een koevoet of een schroevendraaier tussen de cilinderkop en de cilinder gezet. Bijna altijd resulteert dat in schade. Herstellen kan maar is niet altijd makkelijk.
Nog meer siliconen
Niet alleen de aandrijfas zit vol siliconen. Ook de cardan is dichtgemaakt met het spul. Kennelijk was er een serieuze olielekkage die ‘even is dichtgekit’.
Met nieuwe pakkingen en keerringen is dit probleem straks opgelost..
Siliconen in cardanas
De kruiskoppeling aan de cardanas zit vol met siliconenkit. Het is niet duidelijk wat de bedoeling is van deze uiterst merkwaardige reparatie. De as is na schoonmaken in prima staat. Dat geldt ook voor de kruiskoppeling..
Er komt uiteraard een nieuw rubber om de as.
Eerst ontchromen
De BMW R51/3 komt uit Griekenland. Al eerder was hier een motorfiets uit dat land en ook die had veel onderdelen verchroomd. Onderdelen die normaal zwart gespoten zijn. Om die onderdelen weer zwart te maken is het de beste volgorde om ze eerst te ontchromen. De verf of poedercoating hecht dan beter.
In de doos zijn de onderdelen al zonder chroom klaar voor de poedercoater.
Hier beginnen we mee: de BMW R51/3 in onderdelen
De tank is uit 1951 met scharnier rechts en slotje links. Zie de R67. Voor 1953 geldt: slotje boven en scharnier onder. De R25 en R25/2 kennen hetzelfde onderscheid. Als originaliteit wordt nagestreefd, dan zou dit vermeld moeten worden. Ditmaal is het luchtfilter (gaas/nat ) correct.
Beste Ron Konijnendijk,
Dank voor alle opmerkingen en aanvullingen. Wij restaureren klassieke motoren naar de wens en opdracht van klanten. Als u eens wilt komen kijken bent u van harte welkom.