Kijk op de Classic Bike Garage facebookpagina
Stuur een email
Kijk op de Classic Bike Garage YouTube pagina
Restauratie

BMW R67/3 ex-politie zijspan gaat solo

BMW R67/3 restauratie

De BMW R67/3 restauratie is afgerond. Van haast vergeten motorfiets onder een afdak tot naar nieuwstaat gerestaureerd topmodel van BMW in 1955. Na een woest leven waarin de motor niet is gespaard, besloot de eigenaar dat het tijd was om zichzelf een cadeautje te doen en de BMW restauratie te laten uitvoeren. Dat is het verhaal van deze ex-politie motorfiets. 

Lees het restauratieverslag van onder (eerder) naar boven (nu). De eerste berichten staan onderaan de pagina. Ga hier naar de start van de restauratie.

Bekijk het eindresultaat


BMW R67/3 - Opbouw

Laatste keer passen

Op de foto het laatste stadium van de BMW R67/3 restauratie. De spatborden en de tank worden voor het spuiten nog eenmaal gepast.

Bij de volgende keer monteren zijn ze gespoten en is de motorfiets klaar. Dan is het proefrijden en tijd voor het oplossen van eventuele problemen.

In de regel komt dat neer op het natrekken van de cilinderkoppen, kleppen stellen en de ontsteking checken. Ook de carburateurs krijgen dan hun laatste afstelling. 


Wielen spaken

BMW R67/3 wielen

Op de foto de opnieuw verchroomde velg met naaf en nieuwe roestvrijstalen spaken.

Die spaken zijn op maat gemaakt en zitten met nieuwe, ook roestvrijstalen nippels straks in het wiel.

Wielen spaken en richten kost tijd en is secuur werk. Het draagt bij aan een trillingsvrije motorfiets.

De wielen van de BMW R67/3 hebben verschillende maten. Het voorwiel is 19-inch en het achterwiel is 18-inch. Dit was om achter een grotere en bredere band te kunnen monteren voor zijspangebruik. 


BMW R67/3 - Valbeugels zijn weer teruggekeerd

Valbeugels weer terug

De BMW R67/3 had bij binnenkomst valbeugels rond de cilinders. Die moesten bij de restauratie in ere gehouden worden. Daarom zijn ze opnieuw verchroomd en weer aan het frame gemonteerd.

Maar dit keer is dat anders gedaan dan oorspronkelijk. De beugels bleken namelijk niet helemaal te passen en daarom zaten ze ten opzichte van de cilinders scheef aan het frame.

Omdat op te lossen is de onderste bevestiging aangepast en nu zitten ze prachtig parallel aan de cilinders. Natuurlijk zit er nu ook rubber tussen de frame bevestiging ter bescherming van de coating.


BMW R67/3 - Motorblok en frame

Tijd voor samenbouw

Frame, motorblok en overige onderdelen zijn bij elkaar verzameld. Het is tijd om met de samenbouw van de BMW R67/3 te beginnen. 

Voordat het zo ver is moet hier en daar nog wat overtollige poedercoating weggehaald worden. Bijvoorbeeld uit de passingen waar de assen van de plunjervering in zitten. 


Koplamp sluitlip

De koplamp van de BMW R67/3 is gepoedercoat. Voordat dat gebeurde hebben we sluitlip, waar de chroomrand op vastgeschroefd wordt, er uit gehaald. Daar hoort geen poedercoating op. 
De sluitlip is opnieuw glansverzinkt en zit weer op z’n plek met een klinknagel. Precies zoals het hoort.
Koplamp sluitlip klinken
Koplamp sluitlip klinken

BMW R67/3 - Balhoofd met typeplaatje

Frame in opbouw

Het frame en de andere onderdelen zijn weer terug! Als eerste is het typeplaatje van de BMW R67/3 weer teruggeplaatst. Nu kan de opbouw van de rest van de motorfiets beginnen. 

Kenners hebben natuurlijk meteen naar het nummer van het frame en het motorblok gekeken om te zien of het om een ‘matching numbers’ motorfiets gaat. Dat is hier het geval. Het motorblok hoort dus echt bij dit frame en dat maakt de BMW straks extra waardevol. Te meer omdat hij een origineel oud Nederlands kenteken heeft.


BMW R67/3 - Motorblok klaar voor montage in frame

Motorblok klaar

Daar staat het BMW R67/3 motorblok dan weer in al zijn glorie. Voorlopig blijft hij even op de speciale motorblokstandaard staan tot het frame zo ver is dat het blok er in kan. 

De cilinders, zuigers, en cilinderkoppen zijn nog niet gemonteerd. Dit is om het gewicht tijdens het in het frame tillen zo laag mogelijk te houden. Motorblok en versnellingsbak zitten nu tijdelijk aan elkaar, maar gaan tijdens montage afzonderlijk in het frame.


Dynamo en ontsteking

Dynamo en ontsteking

Op deze foto is de totale opbouw van magneetontsteking, dynamo en elektronische spanningsregelaar te zien.  

De ontstekingsspoel, die helemaal bovenaan op de foto staat, is vernieuwd want van de oude spoel was de isolatie doorgeslagen. Dat resulteert in een zwakke of geen vonk.

De magneet die achter de messingkleurige plaat draait is opgesterkt waardoor het grotere magnetisme meer spanning genereert en dus ook bijdraagt aan een betere vonk.

Voor de messingkleurige plaat draait de vervroeger die de contactpunten opent. Rechts daarvan zit een nieuwe condensator. Ook een belangrijk onderdeel. De condensator vermindert vonkvorming tussen de contacten. 

Helemaal onder op de foto de dynamo met aan de rechter kant daarvan de elektronische spanningsregelaar die de oude mechanische regelaar vervangt.


Krukaskeerring

De grote oliekeerring achter het vliegwiel in het BMW R67/3 carter lekt na verloop van tijd. Het rubber wordt hard en dan dicht hij niet goed af. 
Hier is te zien hoe er een nieuwe op z’n plaats geperst wordt. 
BMW R67/3 - Krukaskeerring plaatsen
BMW R67/3 - Krukaskeerring plaatsen

BMW R67/3 - motorcarter weer brandschoon

Carter schoon

Zo zien we dat graag voor assemblage van het motorblok. Alles schoon en de schroefdraad in de boutgaten goed gangbaar.

De anti-schuimplaat zit inmiddels weer gemonteerd en nadat het oliefilter op het flensje met de drie gaatjes is gemonteerd kan de carterpan tegen het carter geschroefd worden.


BMW R67/3 - Frame en onderdelen klaar voor poedercoater

Klaar voor coating

Hier het moment dat alle onderdelen die hoogglans zwart gepoedercoat gaan worden, klaar liggen voor verzending. Ter hoogte van de accuhouder op het frame is goed te zien dat er gelast is. Daar zit de nieuwe framebuis die de sterkte in het frame terugbrengt en er voor zorgt dat de middenstandaard weer kan functioneren. 

Naast poedercoaten wordt een aantal delen ook gespoten. Dat zijn onder meer de spatborden en tank, de remarmpjes op de remankerplaten, en de stalen schokbrekerkappen die in aluminium geperst zitten.


Zadelbus uit persen

Zoals op de foto is te zien ligt de zadelpenbus er naast. Hij is eruit geperst met hulp van de motorheftafel om het frame te ondersteunen. 
Het is een beetje omslachtige methode maar er was geen keus. Een andere methode om de rubberbus met een draadeind en een stuk buis eruit te trekken leverde lukte niet.
Zadelbus uit persen
Zadelbus uit persen

Zadelbus er uit persen

Bij het coaten van het frame wordt de poeder bij hoge temperatuur gebakken. Daarom moeten alle rubbers eruit gehaald worden. Hier gaat dat om het silent block waarin de zadelpen scharniert.
Het frame past niet onder de hydraulische pers en daarom moet de pers deels gedemonteerd worden om de zadelbus er uit te kunnen persen.
Zadelbus uit persen
Zadelbus uit persen

BMW R67/3 - Opstelling voor proefzitten

Nieuwe situatie

Hier de nieuwe situatie met de grote gerepareerde tank met het 5 cm verhoogde zadel. Dit ziet er prima uit en komt goed overeen met het origineel met kleine tank. Vergelijk het maar eens met het zadel van de BMW R51/3 die hier eerder gerestaureerd is, en ook een grote tank had. 

Deze opstelling is gemaakt zodat de eigenaar kon komen proef zitten. De nieuwe opstelling van het zadel beviel prima. Te meer ook omdat de zadelverhoging de motorfiets veel beter laat aansluiten bij de lengte van de eigenaar.


BMW R67/3 - Zadelhoogte aangepast

Zadelhoogte aangepast

Over de tank van deze BMW R67/3 hebben we het al gehad en die is na reparatie weer bruikbaar. Het blijkt geen standaard BMW tank te zijn maar een Schorsch Meier tank die als optie leverbaar was. Deze tank heeft een grotere inhoud en werd vaak gemonteerd bij zijspangebruik om het grotere benzineverbruik te compenseren en de actieradius te vergroten.  

Bij zo’n tank valt normaliter het zadel half onder de tank terwijl bij de standaard tank het zadel er bovenuit steekt. 

Hier is het zadel 5 cm verhoogd om het ook boven de tank te laten uitsteken.


BMW R67/3 - Framebuis doorgeroest

Standaard afgescheurd

Nadat het frame was schoongemaakt bleek er een vervelende verrassing onder aan een dwarsverbinding te zitten. De buis die de linker en rechter framehelft verbindt, en tevens een staande buis ondersteunt,  was volkomen doorgescheurd. Er ontbrak zelfs een deel. Aan deze buis scharniert ook de middenstandaard en hij heeft dus een cruciale functie in het frame. 

Een nieuwe buis inlassen is de enige optie om het frame weer bruikbaar te maken. Dit zijn van die tegenvallers die op voorhand nauwelijks in te schatten zijn.


BMW R67/3 - Cardanoverbrenging aanpassen

Cardan aanpassen

Bij de BMW R67/3 moest het cardan aangepast worden. Omdat deze motorfiets standaard met een zijspan geleverd werd, is het cardan uitgevoerd met een overbrengingsverhouding om het hogere gewicht mee te trekken. 

De motor maakt dan bij dezelfde snelheid meer toeren dan een vergelijkbare motor zonder zijspan. 

Omdat hier geen zijspan meer aangekoppeld wordt is het beter om het cardan aan te passen met ander kroonwiel en pignon. De topsnelheid komt daardoor iets hoger te liggen en bij rustig rijden maakt de motor minder toeren.


BMW R67/3 - Cardan demonteren

Cardan uit elkaar

Bij veel restauraties blijft het cardan ongeopend. Als het niet lekt, geen bijgeluiden maakt en de lagers zijn goed is er ook weinig reden toe. Maar hier doen we het altijd wel. Al is het alleen maar om het goed schoon te maken en te stralen. 

Als het dan toch geopend is komen er meteen nieuwe lagers, pakkingen en keerringen in. Bovendien kunnen we dan kijken of er veel slijtage aan pignon en kroonwiel is.


BMW R67/3 - Carter deels gestraald

Carter gestraald

De foto spreekt voor zich. Het is duidelijk wat het glasparelstralen met het aluminium van het carter doet. Voor de duidelijkheid is het afdekkapje bovenop nog niet gestraald. Het aluminium wordt zeer schoon, maar ook heel besmettelijk. Door het stralen wordt het oppervlak niet alleen schoon maar het wordt ook ruw. Vandaar dat er makkelijk weer vuil wordt opgenomen dat moeilijk weer te verwijderen is.

De oplossing is de onderdelen na te stralen in een natstraalkast. Hierdoor wordt het oppervlak verdicht en krijgt vuil nauwelijks kans zich aan het oppervlak te hechten. Bovendien geeft het een mooie matte glans.


BMW R67/3 - Motor en versnellingsbakonderdelen weer schoon

Onderdelen schoon

Op de motorheftafel alle motorblok- en versnellingsbakonderdelen van de BMW R67/3. Alles is ontvet en bekeken op bruikbaarheid. Waar nodig zijn onderdelen gerepareerd of vervangen. 

Als je ze zo ziet liggen valt de hoeveelheid onderdelen in zo’n motorblok en versnellingsbak wel mee. Het zou iets meer worden als ook de versnellingsbakassen en tandwielen gedemonteerd waren. 

Voor het zo ver is als hier op de foto zijn er vele uren werk in gestoken. Zestig jaar vet en aangekoekte olie laten niet zo maar los.

Nu kan het stralen van de aluminium delen beginnen.


BMW R76/3 - krukas schoongemaakt

Krukas weer schoon

De krukas is weer schoon. Gelukkig heeft hij geen schade opgelopen. Na eindeloos doorspoelen van de lagers tot er schone vloeistof uitkwam, bleek er geen speling op de lagers te zitten.

Dat spaart een krukasrevisie en dat is goed nieuws voor de portemonnee van de eigenaar.


Gewicht slingerschijven

Dat de olieslingerschijven veel bezinksel uit de olie hebben gehouden blijkt wel als we de oude en de nieuwe wegen.
Een uit het blok weegt 102 gram terwijl een splinternieuwe van het zelfde materiaal en dikte maar 72 gram weegt. Dertig gram bezinksel dus.
BMW R67/3 - Slingerschijven
BMW R67/3 - Slingerschijven

BMW R67/3 - Vervuild big-end

Prut in big-end

Op deze foto is de olieslingerplaat van de foto hieronder verwijderd. Nu is goed de hoeveelheid troep er in het big-end lager te zien. 

Precies op de plek van de vervuiling zitten ook de gaatjes die de olietoevoer naar het big-end lager verzorgen. Ze zijn nog net open. Maar het was vijf voor twaalf voor deze krukas. Gaatjes dicht, dan geen olie en loopt de boel vast.


BMW R67/3 - Vervuilde slingerplaat

Vervuilde slingerplaat

Op de foto een detailopname van de olieslingerplaat op de krukas van de BMW R67/3. We kijken naar de ingang van het big-end lager van een van de drijfstangen. 

Hoe de olieslingerplaten werken is al eens in een eerder nieuwsbericht beschreven.

Wat dit plaatje laat zien voorspelt weinig goeds. Deze krukas is zwaar vervuild.


BMW R67-3 - Nokkenastandwiel

Nokkenastandwiel

Ook hier schade zichtbaar op de detailfoto. Of eigenlijk is het vervuiling. Kennelijk is er tijdens het draaien een stukje aluminium tussen de tanden gekomen. Het stalen krukastandwiel heeft het met flinke kracht in het aluminium nokkenastandwiel is gedrukt. 

Hier gelukkig geen scheuren zoals bij het oliepomptandwiel. Met de nodige voorzichtigheid is het stukje aluminium er uit gepeuterd en gelukkig heeft het verder geen schade aangebracht.


Oliepomptandwiel gescheurd

Oliepomptandwiel

Langzaam maar zeker komt er meer schade aan het licht. Dit is een detailfoto van het oliepomptandwiel. Kennelijk is er tijdens het draaien iets tussen gekomen.

Het zachte aluminiumtandwiel heeft het afgelegd tegen het stalen tandwiel op de krukas. Menigeen zou dit tandwiel weer monteren want het brengt weinig kracht over. Maar hier wordt het vervangen.


Slijtage

Het vierkante gaatje herkent u wellicht van de drukgroep in de koppeling. Hier is te zien dat het vierkante uiteinde van de drukstift lange tijd niet in het vierkante gaatje gezeten heeft zoals het eigenlijk hoort. Een nieuwe drukstift die nu goed geplaatst wordt lost dit probleem op.
Op de andere foto het verroeste filter van de carterventilatie.
BMW R67/3 - Drukplaat en drukstift
BMW R67/3 - Carterventilatie

Metaal in het carter

Aan de onderkant in het carter zit de gaatjesplaat die schuimen van de olie tegengaat. Op die plaat ligt een stukje aluminium. Geen goed nieuws. Dat is ergens afgebroken toen de motor op onfortuinlijke manier kwam stil te staan.
Het is moeilijk te zien waar het vandaan komt, maar het betekent dat het blok supergoed schoongemaakt moet worden.
BMW R67/3 - Metaal in carter
BMW R67/3 - Vervuild carter

BMW R67/3 - Distributie

Drap in de distributie

Hier de andere kant, de voorkant van het motorblok. Als de dynamo en ontsteking verwijderd zijn, kan het distributiedeksel van het motorblok gehaald worden.

Daaronder zit dan in het midden op de krukas het hoofdaandrijtandwiel. Aan de linkerkant het nokkenastandwiel met een twee keer zo grote omtrek waardoor het de helft van de krukastoeren draait. 

Rechts op de foto het tandwiel dat de oliepomp aandrijft. 

Ook hier wat schoonmaakwerk.


BMW R67/3 - Vervuilde koppeling

Vervuild vliegwiel

We graven wat dieper. Op de foto kijken we tegen het vliegwiel van de BMW R67/3. In de zes gaten zitten normaliter de koppelingsdrukveren. Die zijn er nu al uitgehaald. 

In het kleine vierkante gaatje van de drukgroep onderaan op de foto gaat de koppelingsdrukstang. Deze wordt door de koppelingskabel bedient en drukt de deels glimmende metalen plaat los van de koppelingsplaat. In die situatie draait de koppeling vrij van het vliegwiel. 

Ook hier is flink wat schoonmaakwerk nodig. Door slijtage van de koppeling is een soort modderachtige roestbruine drap ontstaan die volledig verwijderd moet worden. Handschoenen aan!


BMW R67/3 - Blok en bak gescheiden

Blok en bak gescheiden

Het is tijd om het motorblok los te maken van de versnellingsbak. Hier is al een tijdje niemand meer geweest. Ook hier is duidelijk dat er werk aan de winkel is. 

Anders dan bij andere BMW’s van dit type die we gezien hebben, is het hier niet drijfnat van de olie. Dat duidt er op dat de keerringen van de versnellingsbak en de krukas nog in redelijke staat zijn. Da’s mooi, maar we gaan ze toch vervangen. Standaard procedure.


BMW R67/3 - Ontsteking en dynamo

Dynamodeksel open

Da’s even schrikken. Hier in het elektrische centrum van de BMW R67/3 is al tijden niemand meer geweest. En dat terwijl contactpunten en koolborstels toch regelmatig gecheckt moeten worden. Ook moet de onstekingsafstelling zo nu en dan gecontroleerd worden. 

Af en toe een beetje schoonmaken maakt het onderhoud alleen maar makkelijker. Schoonmaken gaan we hier zeker doen. 

De oranjekleurige onstekingsspoel wordt gecheckt op bruikbaarheid maar de kans dat hij terugkomt is erg klein. Normaliter begeeft de isolatie van de wikkelingen het na verloop van tijd en dat resulteert in geen of een zwakke vonk. Dat willen we niet. 

Ook het dynamo anker gaat op de testbank. Vaak is ook hier de isolatie verminderd en dat geeft minder of geen bijlading van de accu. Als laatste is de mechanische spanningsregelaar aan de beurt. Bij voorkeur vervangen we die door een elektronische. Die is heel betrouwbaar en je ziet er niets van als het dynamodeksel weer op zijn plaats zit.


Framebuis tunnel

Ook hier is te zien dat de zaak flink verkreukeld is. De omgevouwen rand aan de achterkant hoort eigenlijk vlak te lopen en dat geldt ook voor de kreukels aan de voorkant. 
Gelukkig is na veel tijd, geduld en spierkracht alles weer recht geworden.
BMW R67/3 - gekreukelde tanktunnel
BMW R67/3 - gekreukelde tanktunnel

Plof-tank reparatie

Zoals eerder gezegd is de tank mogelijk ontploft. Omdat de eigenaar aan de tank gehecht is moet er gerepareerd worden. Dat is hier gedaan door de tank op de lasnaden open te slijpen en de buitenschaal van de binnenschaal te scheiden.
Een blik in het binnenwerk leert dat de tank in redelijk goede staat is en prima gerepareerd kan worden.
BMW R67/3 - Tank reparatie
BMW R67/3 - Tank reparatie

Wielnaven bewerken

Wielnaven gestraald

Ook de wielen zijn inmiddels volledig gedemonteerd. De spaken zijn eruit en de lagers zijn uit de naven geperst. 

Het is een kwestie van schoonmaken. Eerst ontvetten en het ergste vuil verwijderen. Dan stralen en natstralen. Daarna  de blanke metalen delen even licht inspuiten met WD40. Dan kan het wiel weer opgebouwd worden.


Uitlaatschroefdraad vervangen

Nieuwe schroefdraad

Enkele foto’s eerder was er een opname van de volkomen versleten uitlaatschroefdraad aan de cilinderkop. Hier dezelfde koppen waarbij nieuw aluminium is aangebracht met perfecte schroefdraad. Het is een heel verschil met deze uitlaatschroefdraad.

De cilinderkop op de voorgrond is inmiddels gestraald en schoongemaakt. Klaar voor gebruik.


De cilinders en koppen zijn gereviseerd

Revisiedelen retour

Zo op het eerste gezicht zie je er niet zo veel aan en is het moeilijk te zeggen of deze onderdelen klaar zijn of nog weg moeten. Het enige wat de status verraadt is het doosje met nieuwe zuigers.

De koppen en cilinders zijn terug van het revisiebedrijf en gaan hier verder behandeld worden. Ze worden gestraald en de cilinders worden met hitte bestendige lak gespoten.


Het chroomwerk is weer terug

Eerste lichtpuntje

Zoals in het restauratie stappenplan op deze website is beschreven, gaat het chroomwerk altijd als eerste de deur uit. Lange levertijden bij de verchomer houden restauraties soms op en daarom brengen we dat als eerste weg. 

Maar op deze delen heeft de verchromer meer dan zijn best gedaan met als gevolg dat het chroomwerk erg snel terug was. 

Alles ziet er weer netjes uit en ook de bekraste valbeugels die de cilinders en de koppen van de BMW R67/3 beschermen zien er weer keurig uit.


De demontage vordert

BMW R67/3 tot zo ver

Langzaam maar zeker komen we tot de kern van de zaak. Nog even en dan is het frame kaal en kan de grote schoonmaak van alle onderdelen beginnen. 

Het motorblok kan verder uit elkaar en dan schoongemaakt worden. 

De voorvork kan gedemonteerd worden en dat is ook meestal een geval van veel schoonmaken. De voorvorkbuizen worden opnieuw hardverchroomd en dan gaan we de voorvork met nieuwe geleidebussen en keerringen opbouwen.

Inmiddels is dat gesneden koek.

 


Carburateurpech

Op het moment dat een sproeier in de carburateur afbreekt is het tijd voor een stevige bak koffie. Het probleem is dat deel van een 5mm messing schroefje achterblijft in een soort aluminium carburateurhuis. Voorzichtig uitboren en met een linkse tap verwijderen was hier de truc.
Op de andere foto een probleem van een lek vlotterhuis. Lastig! Tijd voor een tweede bak koffie!
Gebroken stationairsproeier in de carburateur
Langdurig water in de carburateur gehad

Roest en slijtage

Twee onderdelen met werk. Het spatbord is op verschillende plekken doorgeroest en moet gelast worden.
De cardanaandrijving is versleten en heeft de overbrengingsverhouding van een zijspancombinatie. Dat betekent te veel motortoeren bij solo gebruik en dus moet hij vervangen worden.
Cardan versleten en verkeerde verhouding
Achterspatbord doorgeroest

BMW remvoeringveren zijn verschillend

Veren verschil

Het is altijd even opletten met de dubbelwerkende trommelremmen van een BMW. De veren die de remschoenen naar elkaar toe trekken zijn namelijk verschillend in materiaaldikte. Ook verschilt het aantal windingen. 

Als de veren van plaats wisselen is dat niet dramatisch. Maar de remkabel wordt niet voldoende teruggetrokken en de rem kan blijven aanlopen.


BMW R67/3 drijfstang heeft een tik gehad

Drijfstang met schade

Er zijn rare dingen in dit motorblok gebeurd. Naast de verschillende zuigers heeft ook de drijfstang klappen gehad. 

Wonder boven wonder is alles nog recht en bruikbaar.

Motorschade aan een BMW hebben we hier al eens eerder gezien. Dat ging toen om een BMW R80/7 waarvan de nokkenas brak. Met flinke motorschade tot gevolg.


De BMW R67/3 heeft ooit een gebroken klep gehad

Gebroken klep gehad

Een wedstrijdje met een Harley kwam enkele decennia terug plotseling tot een einde door een gebroken klep in één van de koppen. Er was veel schade. De Harley berijder voelde zich schuldig en zorgde voor een reparatie. De kop bleef, maar de zuiger en cilinder werden vervangen. 

Maar wat schetst onze verbazing dat de zuiger links een andere diameter heeft dan de rechter! Dan heb je door de verschillende cilinderinhoud altijd onbalans in de motor. Dat wordt cilinders boren en honen en nieuwe zuigers.

De cilinderkop is ondanks de schade nog wel bruikbaar voor revisie.


Olie in cilinder

Geen goed teken als er olie in de cilinder staat. Dat betekent dat het ergens langs kan lekken. Vaak zijn klepgeleiders of versleten zuigerveren de boosdoeners. 
In dit geval beide. Maar we gaan toch bij beide cilinders een totale revisie uitvoeren. Dan gaat zo’n boxerblok weer prachtig lopen.
BMW R67/3 cilinderkop gedemonteerd
BMW R67/3 olie in de cilinder

Wartel vastgelijmd

De wartel van de uitlaatbocht zat vastgelijmd aan de cilinderkop. Niet zonder reden. De schroefdraad op de aluminium cilinderkop is volkomen opgevreten door corrosie en is niet meer te gebruiken.
Bij de revisie van de koppen wordt ook deze schroefdraad vervangen.
De linker uitlaatwartel zat muurvast
Enige houvast van de wartel was uitlaatkit

BMW R67/3 wielnaaf meenemer

Wielnaaf meenemer

De wielnaaf vormt met de meenemer in de cardan die hieronder staat één geheel in de aandrijving. De overbrenging kan alleen spelingvrij zijn als de tanden goed in elkaar grijpen. Is dat niet zo dan is het verschil tussen gas open en gas dicht een flinke schok in de aandrijving van de motorfiets.

De foto laat een goede en een slechte wielnaaf zien. De slechte zat in het achterwiel en de goede in het voorwiel. 

Ondanks dat het voorwiel niet wordt aangedreven zit er toch een vertanding in. Beide naven zijn gelijk en dat komt hier goed van pas. Als de wielen straks weer opnieuw opgebouwd worden wisselen de naven van plaats.


Meenemer cardan totaal versleten

Cardan meenemer

Sporen van een zwaar leven en te weinig onderhoud tekenen zich onherroepelijk af aan de zogeheten meenemer in de cardan. Deze meenemer is de koppeling naar de wielnaaf waardoor via de spaken, velg en band de aandrijving op de weg plaatsvindt. 

De meenemer grijpt met de vertanding als het ware in de wielnaaf zoals hier boven te zien is. Samen vormen ze dan één spelingsvrij geheel.

Als alles nog goed is tenminste.


Benzinetank opengebogen

Tank opgeblazen

Nu de tank goed geïnspecteerd kan worden blijkt er iets geks aan de hand. De zijwangen van de tank staan onder bijna 90 graden ten opzichte van elkaar terwijl ze parallel moeten lopen. 

Op de foto is dat goed te zien. Links de tank van de R67/3 en rechts van een andere BMW maar wel met de goede vorm.

Het blijkt dat bij eerdere laswerkzaamheden aan de tank de zaak is ontploft door de nog aanwezige benzinedamp. Daardoor zijn de zijwanden naar buiten gedreven en heeft de tank deze bizarre vorm gekregen. Hopelijk zijn er geen gewonden gevallen!


Merkwaardige tanksupport

Bijzondere constructie

Na demontage van de tank wordt de interessante constructie duidelijk waarmee hij op het frame zat. Een stuk schuimrubber met plakband omwikkeld moest de tank van het frame houden. 

Iets klopt hier niet.

Tussen het schuimrubber en het luchtfilter is nog net de zelfgemaakt beugel te zien waarmee de tank op het frame is gemonteerd.


BMW R67/3 buddyseat totaal versleten

Niet te redden

Aan deze buddyseat is geen eer meer te behalen. Of juist wel. Als het echt nodig is zou op de bodemplaat weer een nieuwe buddyseat kunnen worden opgebouwd maar dat gaat hier niet gebeuren.

Uiteindelijk hoort er een zweefzadel op de BMW R67/3 en dat komt er ook weer op.


BMW R67/3 zo uit de garage

Zo uit de garage

Daar staat ie dan in vol ornaat. Na een leven als politie zijspan is deze motor bij de huidige eigenaar terecht gekomen. (Lees hier meer over BMW politie zijspancombinaties)

Er is heel wat aan veranderd in vergelijking met het plaatje hieronder. Het voorspatbord hoort er niet op maar is waarschijnlijk vanwege het sportieve uiterlijk gemonteerd. De buddyseat is ook niet standaard maar werd er vaak als upgrade van oud naar nieuw model opgezet. Datzelfde geldt voor het achterlicht dat eigenlijk van een latere BMW R50 is. 

De niet-originele uitlaten lijken wel twee straalmotoren maar ze gaan straks niet meer terugkomen. De uitlaten worden weer zoals origineel.


BMW R67/3 in de folder

BMW R67/3 in de folder

De BMW R67/3 wordt ook wel omschreven als de laatste van de ‘plunjers’. Dat slaat op de achtervering. De plunjervering laat het achterwiel in een stijf frame op en neer veren, terwijl nieuwere modellen een scharnierende achterbrug met schokbrekers hebben.
Van dit model zijn er in 1955-56 slechts 700 gemaakt en ze werden door de fabriek als perfecte zijspanmotor aangeduid.

De 600cc tweecilinder boxermotor levert 28 pk. Normaliter zijn voor- en achterwiel 19-inch in diameter maar ‘onze’ R67/3 heeft een 18-inch achterwiel, en dat duidt op zijspangebruik.

Ondanks dat de zijspan niet meer gemonteerd wordt blijft het achterwiel 18 inch.


BMW R67/3 zo uit de garage

Bekijk hier het eindresultaat

Related Images:

13 reacties op BMW R67/3 ex-politie zijspan gaat solo

  1. Ron Konijnendijk schreef:

    Ook hier weer het niet originele papieren luchtfilter. Origineel is het natte gaasfilter gebruikt t/m de eerste R50.
    Dit ware in de reportage te vermelden, als gestreefd wordt naar perfectie.

    • CBG schreef:

      Beste Ron Konijnendijk,
      Dank voor alle opmerkingen en aanvullingen. Wij restaureren klassieke motoren naar de wens en opdracht van klanten. Als u eens wilt komen kijken bent u van harte welkom.

  2. J.van Oerle schreef:

    Hallo Hans
    Ik heb ook al 53 jaar een67/3 met bijna hetzelfde kenteken RR 32-47 toen rechtstreeks van de Rotterdamse politie overgenomen met nog steeds het linnen kenteken.
    BMW ziet er nog steeds goed uit. Misschien kunnen we eens sameness rijden Woon plaats Heemstede
    Groeten Jacob

  3. Jacob van Oerle schreef:

    Hallo John
    Mijn BMW heef kenteken RR 32-47 dus na elkaar op kenteken gezet voor de Rotterdamse plitie

  4. Jacob van Oerle schreef:

    Hallo John
    Ik heb zelf een R67/3 en rijd er nog regelmatig op Gekocht in 1966 dus al 53 jaafR in mijn bezi Ziet er nog goed uit met nog het linnen kenteken van de Rotterdamse politie Mooi dat je de BMW GERESTAUREED hebt. Groeten van liefhebber Jacob

  5. John Roodvoets schreef:

    Na bijna twee jaar uit logeren bracht Hans mijn BMW 67/3 maandag 14 januari weer thuis! Een memorabele dag. De door mij in 1974 gekochte BMW is weer helemaal origineel en splinter nieuw. Een ontroerend moment om je vriend glanzend zwart , witte biezen veel chroom te zien staan zo als ik hem nog nooit gezien had. Zelf ben ik natuurlijk ouder geworden….hij niet ! Heel knap gedaan, geen spoor meer te zien van het jaren jakkeren zonder al te veel geld voor onderhoud als student en later de cros avonturen van mijn kinderen . Zo als hij uit de fabriek werd afgeleverd aan de politie van Rotterdam in 1955 , zo staat hij nu bij mij in de gang. Hans enorm bedankt voor mijn mooiste verjaardag cadeau ooit !

  6. Jeroen Theelen schreef:

    Mooi werk!
    De foto rechtsboven is in spiegelbeeld, de cardanas zit links (gezien in rijrichting).
    Of deze motor is een bijzonder exemplaar 🙂

  7. Jos schreef:

    Mooi verhaal, genieten weer!

    Hopen dat de eigenaar er veel plezier aan gaat beleven

  8. John Roodvoets schreef:

    Heerlijk om te zien dat de motor die ik al 44 jaar in mijn bezit heb nu eindelijk de aandacht krijgt die hij verdient.
    Ik voelde me vroeger niet zo schuldig als ik wel eens een schuiver met de BMW maakte of de uitlaat met ,,oetiepoetie” (asbest prutje!) vast zette, maar nu….!
    Net als een archeoloog, legt Hans het hele verleden van mijn motor bloot en komen de sporen van jaren plezier en ook jaren misbruik, heel duidelijk naar voren.
    Alleen door alles in een keer aan te pakken komt het weer goed met de BMW en wordt hij beter dan nieuw.
    Voorlopige kers op de taart was voor mij natuurlijk het ,,passen”van de zadelhoogte. Of ik bij Oger voor een maatpak kwam.
    Ik kan niet wachten tot ik het aan mij zelf gegeven cadeau voor mijn 60ste verjaardag mag uitpakken.

  9. Jan Dol schreef:

    mai, mai, mai, wat een verhaal weer!
    Ik kan mij geen beter cadeau voorstellen, wat je jezelf kunt geven in een jubileumjaar.
    Duur cadeautje weliswaar, maar wel custommade.
    Je mag, nee je moet bij CBG komen proefzitten tijdens de restauratie! .
    Jammer van de tegenvallers tijdens de restauratie, maar wel goed dat die direct aangepakt worden.
    Vroeger spraken wij over mond op mondreclame.
    Hoe zouden ze dat nu noemen in het digitale tijdperk?

  10. Arjan Vergouw schreef:

    Inderdaad, zelfs als niet-techneut, dit is gewoon een jongensboek, mooi kaftje om het repartieverslag en kan zo de winkel in!

  11. Leo Noordzij schreef:

    Hans, wat een mooi verslag. Lees al je verslagen, wederom is ook dit verslag duidelijk en goed onderbouwd. Het is net een spannend jongens boek, ga door.

    • Gerth Neuteboom schreef:

      wat een project, zo heb een BMW 67/3 nooit gezien gat in de zuiger, frame kapot, carter zwaar vervuild, oliepomp tanden kapot

      Na vele uren hard werken is een zeer fraaie motor uitgekomen.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Lees de privacyregels

%d bloggers liken dit: