Motorprobleem BMW R90s opgelost

Een motorprobleem van een BMW R90s zorgt al jaren voor een ontevreden eigenaar. De motorfiets gaat als de bandweer maar wil maar niet stationair lopen. Uiteindelijk komt de BMW hier en uit de bijgeleverde documentatie blijkt dat er al een heel traject van reparaties achter de rug is. “Ik wil nu eindelijk wel eens lekker rijden en niet bij elk stoplicht de motor op 1500 toeren moeten houden anders slaat hij af”, aldus de eigenaar. Op het eerste gezicht een eenvoudig probleem, maar al snel blijkt dat we de diepte in moeten. Toch komt het voor elkaar en schrijft de eigenaar in z’n review: “Het resultaat: beter dan nieuw. Eindelijk kan ik er op rijden”.

Gezondheid

Eerst het motorprobleem maar eens in kaart proberen te brengen. Dat begint met een cilinderlekkagetest bij koude motor. Deze basistest zet perslucht op de zuigers en kleppen om te zien of er lucht weglekt. Een sissend geluid uit de uitlaat betekent een lekke uitlaatklep. En geluid uit de carburateur maakt de inlaatklep verdacht. Gesis uit het oliepijlstokgat? Dan is er een motorprobleem met de zuiger of de zuigerveren. Maar het resultaat van de meting aan de linker- en rechtercilinder geeft aan dat alles kerngezond is (later blijkt er toch een addertje onder het gras te zitten).

Eerste stap

De zoektocht naar het motorprobleem van de BMW R90s gaat voort. Niet stationair lopen? Dan zijn de carburateurs en de ontsteking meteen verdacht. Bij demontage van de carburateurs bleek dat er interne onderdelen misten. Bijvoorbeeld rubberen afdichtingsringen die voorkomen dat er lucht of benzine komt op plaatsen waar dat niet hoort. Na het ultrasoon reinigen, repareren en afstellen van de acceleratiepompen van de Dellorto PHM38 carburateurs (lees hier hoe we dat doen) was er hoop dat het motorprobleem verholpen zou zijn. Nog even de ontsteking gecheckt maar die leek OK en dus de motor gestart. Een marginale verbetering in de motorloop was het resultaat maar het daadwerkelijke motorprobleem was nog niet verholpen.

Motorprobleem zit dieper

Als alle cruciale functies in orde zijn, en de motor doet nog steeds niet wat hij moet doen, dan is er meer aan de hand. Het motorprobleem zit dan dieper en is alleen te vinden door in het motorblok te gaan zoeken. Eerste verdachte is de elektronische ontsteking die later is aangebracht en waarover niets bekend is. Er zit een afstelmogelijkheid op de printplaat maar er is nergens terug te vinden waar die voor is. Met een nieuwe elektronische ontsteking en bobines loopt de motor weliswaar veel rustiger maar het oorspronkelijke motorprobleem is nog steeds niet opgelost. Nu wordt het tijd om de complete timing van het motorblok in kaart te brengen. Het is mogelijk om de distributieketting onjuist te monteren waardoor de motor nooit goed zal lopen. Misschien is dat in voorgaande reparaties misgegaan. Na demontage van het distributiedeksel blijkt dat de merktekens op de krukas- en nokkenaskettingwielen exact staan waar ze horen. Dat kan dus niet de oorzaak zijn van het motorprobleem van de R90s.

Noklift meten

De timing van de kleppen en de ontsteking kan goed zijn volgens alle merktekens maar er kan slijtage zijn. Bijvoorbeeld aan de nokkenas. Dat heeft dan tot gevolg dat de kleppen niet volledig openen en dan zal de motor nooit goed draaien. Om die eventuele slijtage vast te stellen meten we met een meetklok van alle vier kleppen de noklift ofwel de hoogte van elke nok op de nokkenas .
Nu begint het interessant te worden. Alle kleppen worden evenveel gelift. De noklift is voor alle vier kleppen ongeveer 7,66 mm. Met slechts enkele honderdsten van een millimeter onderling verschil kan dat niet het motorprobleem veroorzaken. Maar als we deze meetwaarden vergelijken met fabrieksgegevens, blijkt dat we hier niet te maken hebben met een standaard nokkenas, maar met een BMW 336 Sportnockenwelle. En nu begint het kwartje te vallen. Deze ‘hete’ nokkenas heeft een heel andere karakteristiek dan de standaard 308 nokkenas. Na demontage van de sportnokkenas vergelijken we hem met de standaard nokkenas. Daarvoor wordt een meetopstelling gemaakt en dat geeft de volgende grafiek.

‘Heter’ is niet altijd beter

Een sportnokkenas wordt vaak aangeduid als een ‘hete’ nokkenas. Daarmee verwijzend naar het opgefokte karakter dat een dergelijke nokkenas een motorblok geeft. En dat wordt met name door de LSA (Lobe Separation Angle) veroorzaakt. Doordat de hoek tussen de in- en uitlaatnok kleiner is, ontstaat een zenuwachtig motorkarakter waarbij de motor slecht op een laag toerental wil draaien. Stationair lopen is dan een probleem. Denk in dit geval aan de opgefokte motor van een F1-auto die eigenlijk helemaal niet stationair wil draaien. Maar als je leuk met de BMW R90s wil toeren en niet voor elk stoplicht met een weerbarstig motorblok te maken wilt hebben, kun je de snelle nokkenas beter ruilen voor een standaard exemplaar. En dat gaan we hier ook doen.

Maar dat gaat niet zomaar. Om de nokkenas te plaatsen moeten de dynamo en ontsteking gedemonteerd worden. Dan moet het distributiedeksel aan de voorzijde van het motorblok eraf en gaat de distributieketting los. Dan kan de oude nokkenas er aan de voorkant van het motorblok uitgehaald worden. Het plaatsen van de nieuwe nokkenas vraagt om demontage van de versnellingsbak, koppeling en vliegwiel. Dan kan het deksel van de oliepomp eraf. Dat is nodig om bij het vanaf de voorkant insteken van de nokkenas ervoor te zorgen dat de spie die op het eind van de as zit, goed in de rotor van de oliepomp valt. Daarna kan alles weer opgebouwd worden.

Motorprobleem opgelost?

U heeft natuurlijk direct op de foto gezien dat de cilinderkoppen en de cilinders ontbreken. Die zijn om verrassingen te voorkomen gedemonteerd om te inspecteren. Hier bleek het eerder genoemde addertje onder het gras te zitten. Om het uiterlijk van het motorblok te verfraaien zijn de cilinders gespoten en de koppen gestraald. Bij het controleren van de zuigers en de kleppen leek alles tip-top in orde. Nauwelijks speling op de klepgeleiders en de kleppen in prima staat. Maar bij nadere inspectie van de klepzittingen kwam een verrassing.

Een gescheurde uitlaatklepzitting in de linker cilinderkop. De foto is een vergroting waarop de scheur goed te zien is. Als de motor koud is geeft dit geen probleem maar bij hitte zal de scheur groter worden en zorgen voor compressieverlies. Maar niet alleen de klepzitting bleek gescheurd. Ooit is bij het monteren van de nieuwe zitting om op loodvrije benzine te rijden zoveel kracht gebruikt dat het onderliggende aluminium is gescheurd. De cilinderkop is gelast en op maat gefreesd zodat er een nieuwe klepzitting in past.

Motorprobleem opgelost

Het BMW R90s motorblok is weer geassembleerd en draait als nooit tevoren. Tegelijkertijd met deze reparatie zijn diverse kleine zaken aangepakt zoals het opnieuw lakken van de wijzers van de tellers. De kuip is nu goed gemonteerd en er is een permanente aansluiting voor een druppellader gemaakt. Tijdens de opbouw is ook de krukaskeerring vervangen en kwam er een nieuwe koppelingsplaat in de drukgroep. De loop van de bedieningskabels is aangepast en alle benzineslangen zijn vervangen. De tankdop is vernieuwd, De carterpan is schoongemaakt en met een nieuwe pakking weer oliedicht gemaakt. Verder is het motorblok schoongemaakt en hebben de rvs uitlaten een poesbeurt gekregen. Al met al ziet hij er fantastisch uit en rijdt hij bovendien weer geweldig.
Bekijk en vooral luister hier hoe de BMW R90s na het oplossen van het motorprobleem stationair loopt.

De BMW R90s is weer terug bij z’n eigenaar. Dat hij blij is met het oplossen van het motorprobleem is te lezen in de review die hij hier achterliet over de droommotor uit zijn jeugd.

Related Images: